Życie w naturze

Historia ostatniego przedstawiciela podgatunku Geochelone (Chelonoidis) nigra abingdoni, znanego jako Lonesome George (Samotny George), dzięki licznym opowieściom jest znana na całym świecie. Jego ciekawa historia jest zarazem bardzo smutna. Ukazuje w namacalny sposób zagładę jaka stała się udziałem największych żółwi świata – podgatunków majestatycznych i długowiecznych olbrzymów - żółwi słoniowych.

Uważa się, że żółwie będące przodkami dzisiejszych żółwi słoniowych, zamieszkiwały wiele milionów lat temu, w erze dinozaurów obszar dzisiejszych kontynentów amerykańskich, Europę a nawet Azję. Wraz z pojawieniem się ssaków, podobnie jak inne gady zaczęły zanikać.

Wulkaniczne wyspy Galapagos pojawiły się około 3 mln lat temu i początkowo były niezamieszkałe. Stopniowo zaczęły obrastać roślinnością, której nasiona rozprzestrzeniły się tam dzięki ptakom. Zaczęły pojawiać się tam również zwierzęta, niesione przez prądy morskie. Wśród nich były pierwsze żółwie słoniowe, które zamieszkały na dziesięciu z wysp adaptując się ewolucyjnie do warunków panujących na każdej z nich. Żółwie zamieszkujące skąpo porośnięte, suche i jałowe wyspy Pinta i Espanola wykształciły w ten sposób pancerze bardziej rozszerzające się ku dołowi i długie szyje, umożliwiające sięganie do wyżej rosnącej roślinności. Na bardziej wilgotnych wyspach, jak Santa Cruz i Isabela żółwie zachowały przypominający kopułę kształt pancerza, jak i większe rozmiary.

Dokumentalny film przyrodniczy Davida Attenborough o życiu zmiennocieplnych (Life in cold blood) pochodzi z roku 2008 i obejmuje 5 odcinków poświęconych poszczególnym grupom płazów i gadów. Piękne zdjęcia, żywa, ciekawa narracja oraz dopełniająca całości wspaniała muzyka powodują, że cały cykl ogląda się jednym tchem i można do niego powracać wielokrotnie.

Piąta część cyklu zatytułowana „Armoured Giants” (opancerzone olbrzymy) jest poświęcona najstarszej grupie gadów - żółwiom i krokodylom. Film ukazuje niezwykłe zachowania tych gadów i ich zdolności adaptacyjne, które spowodowały że przetrwały miliony lat nieomal w niezmienionej postaci i są tak niezwykle fascynującą grupą zwierząt.

Możemy z bliska przyjrzeć się olbrzymim i majestatycznym żółwiom słoniowym z wysp Galapagos, które są najdłużej żyjącymi stworzeniami na świecie - osiągają wiek ponad 150 lat. Omówiona została ewolucja, która doprowadziła do wykształcenia się u żółwi kostnego pancerza, dającego żółwiom ochronę przed większością z potencjalnych zagrożeń. Z uwagi na pancerz ruchy żółwi są mocno ograniczone, ale jak pokazuje historia ich ewolucji gady te doskonale radzą sobie w środowiskach w których żyją. Przykładowo żółwie pudełkowe mogą nawet zamknąć tak szczelnie swoje ciało, że drapieżnik nie może dostać się do kończyn i głowy i na ogół szybko rezygnuje z ataku. Możemy taką sytuację zaobserwować na filmie.